چهارمین نشست از سلسله نشست‌های کافه فرهنگ و اندیشه خبرگزاری ایسنا با موضوع نقش حوزه‌های علمیه در معماری و شهرسازی اسلامی برگزار شد.

حجت‌الاسلام محمدصادق ناطقی، فعال فرهنگی_اجتماعی حوزه علمیه، در این نشست عنوان کرد: بیش از ۲۱۰ کانون فرهنگی_تبلیغی در استان قم وجود دارد که در حوزه‌های مختلف سبک زندگی، رسانه، کودک و… فعالیت می‌کنند و طرح‌های و کارهای مفید فراوانی انجام می‌دهند اما به آن‌ها پرداخته نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه آثار کاربردی فراوانی در حوزه علوم انسانی تألیف شده است، بیان کرد: در رابطه با شهرسازی اسلامی در حوزه علمیه به ویژه بعد از انقلاب اسلامی فعالیت‌هایی صورت گرفته است و سال‌ها است که آیت‌الله اراکی نیز درس خارج فقه شهرسازی اسلامی را ترک نکردند.

وی اظهار کرد: حوزه علمیه در حد توان فعالیت کرده است و مقالات متعددی در رابطه با شهرسازی اسلامی، شهرداری اسلامی، معماری اسلامی و… وجود دارد؛ اما بین کارهای نظری و عملی شدن این فعالیت‌ها فاصله وجود دارد؛ زیرا افراد دارای مسئولیت، در رابطه با شهرسازی اسلامی دغدغه‌ای ندارند و افراد دغدغه مند نیز مسئولیتی ندارند.
دبیر کانون‌های فرهنگی تبلیغی و گروه جهادی استان قم بیان کرد: شهرسازی اسلامی به معنای نوشتن آیات قرآن به دیوارهای شهر و یا جلوگیری از مدرن شدن شهر نیست.

وی درباره تعاریف ‌شهر اسلامی از دیدگاه متخصصین تصریح کرد: شهری که در آن حاکمیت اسلامی وجود داشته باشد، شهری که در بلاد اسلامی باشد و یا شهری که به اجرای بهتر تعالیم اسلامی کمک کند را شهراسلامی می‌گویند.
وی با اشاره به اینکه اسلام برای انسان شأن ویژه‌ای قائل شده است، بی افزود: همه کائنات باید به انسان به‌عنوان اشرف مخلوقات خدمت کنند تا انسان به بندگی و عبادت برسد به همین علت در شهرسازی اسلامی نیز باید کاری شود که انسان در عبودیتش موفق‌تر شود و شهر زمینه‌ای برای بندگی ایجاد کند.
وی بیان کرد: هدف از شهرسازی اسلامی آسان شدن راه عبودیت برای مردم است و حاکمیت اسلامی نیز وظیفه دارد زمینه را برای تعالی و رشد معنوی مردم آماده کند.
وی اظهار کرد: برخی افرادی تحقق شهرسازی اسلامی را توهم قلمداد می‌کنند درحالی‌که در گذشته سفر با آهنی پرنده نیز در نظر برخی توهم بوده اما قدم به قدم این امر محقق شده است و شهرسازی اسلامی نیز در برهه‌ای توسط شیخ بهایی اجرا شده است.
فعال فرهنگی_اجتماعی حوزه علمیه قم ادامه داد: اتفاق‌های بزرگ را آدم‌های دغدغه مند رقم می‌زنند و اگر اولین فردی که به خاطر شوق به پرواز سقوط کرد، نبود هیچ‌گاه هواپیما ساخته نمی‌شد.
وی در رابطه با حضور طلبه‌ها در حاکمیت نیز بیان کرد: برای اجرای احکام دینی و مبانی اسلامی لازم است انسان‌های متخصص دغدغه مند در جایگاه‌های اجرایی حضور داشته باشند و صرف وجود مقالات و تحقیقات کفایت نمی‌کند و این امر در سیره ائمه (ع) و پیامبر (ص) نیز وجود دارد.
حجت‌الاسلام ناطقی با بیان اینکه متاسفانه در قم توجه‌ای به طلاب انقلابی متخصص نمی‌شود، ادامه داد: در شهرداری قم فقط یک طلبه وجود دارد درحالی‌که ظرفیت حضور چند طلبه در شورای شهر وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه شهر دارای دو بخش کالبد و روح است که روح آن گرفته شده است، تصریح کرد: بر اساس روایت، قم حرم اهل‌بیت (ع) است و اگر با این دیدگاه به شهر نگاه شود در همه امور این تناسب مدنظر قرار می‌گیرد.
فعال فرهنگی_اجتماعی حوزه علمیه با بیان اینکه در طراحی‌های اطراف حرم حضرت معصومه (س) باید دقت شود که بصر حرم گرفته نشود، افزود: امروزه برای ورود به حرم باید از بین خودروها و… عبور کرد اگر چه این امر کمی تصحیح شده است اما هنوز هم قبل از ورود به حرم فضای معنوی به خوبی منتقل نمی‌شود.
وی ادامه داد: در طراحی که توسط شیخ بهایی صورت گرفته بود قبل از ورود به مسجد اصفهان افراد از فضای سبز و فواره که نماد جاری بودن و نشاط است عبور می‌کردند و سپس وارد دالان می‌شدند که مجبور بودند سر خم کنند که نماد تواضع بود و بعد گنبدها و نقش‌های اسلیمی که از کثرت به وحدت می‌رسیدند و نشان یگانگی خداوند بود را مشاهده می‌کردند.
وی با تأکید بر اینکه در اجرای طرح اگر نگاه حرم شهر به قم وجود داشته باشد باید اطراف حرم از آهن‌ها و صنعت دور شود تا حس معنوی به افراد منتقل شود، گفت: کسی مانع وجود مغازه در اطراف حرم نیست اما باید حریمی وجود داشته باشد مثلاً برای امام‌زاده‌های سطح شهر حریمی وجود ندارد به‌طوری‌که گاهی برخی افراد متوجه وجود این امامزاده‌ها نمی‌شوند.
حجت‌الاسلام ناطقی بااشاره به اینکه خلأ در قانون وجود ندارد بلکه در اجرا مشکل وجود دارد، ادامه داد: شهرداری دغدغه این را ندارد که با یک طبقه اضافه شدن به ساختمان‌ها، نمای شهری از بین می‌رود به همین خاطر زمانی شهرسازی اسلامی اجرائی می‌شود که از تراکم فروشی‌ها و تخلفات این‌چنینی جلوگیری شود.
وی بابیان اینکه برای کسب درآمد شهرداری‌ها راه‌های متعددی وجود دارد، گفت: شکر خداوند به روش‌های زبانی، قلبی و عملی صورت می‌گیرد و شکر عملی یعنی از نعمت‌های خداوند مانند بیابان‌های قم، دشت کویر، دریاچه نمک، رودخانه و… که نعمت‌های بزرگی هستند به خوبی استفاده شود.

وی ادامه داد: هر کدام از این مواهب اگر در اروپا بودند، درآمدهای سرشاری برای مردم آن منطقه ایجاد می‌شد اما متاسفانه در شهرقم ما منتظر کسب درآمد آسان از جیب مردم هستیم
این فعال فرهنگی اجتماعی حوزه علمیه یادآور شد: روان انسان‌ها ازآنچه می‌بیند تغذیه می‌کند، لذا المان‌ها شهری، ساخت و سازها و … در حفظ سلامت معنوی و روانی انسانها بسیار تاثیرگذار است و برای کسب معنویت و آرامش باید چشم‌اندازهای شهر، اسلامی و اصلاح شوند.

منبع: ایسنا