به‌ گزارش ایسنا و به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی زنجان، امیر ارجمند افزود: بقایای مومیایی‌ شده از ساق پای یک گوسفند در معدن نمک چهرآباد به‌ عنوان یک منبع بالقوه DNA باستانی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که نمک باعث شده تا بافت نرم و مواد بیولوژیکی جسد به‌ خوبی حفظ و ژنوم این گوسفند به شکلی یکپارچه و مناسب باقی‌ مانده است.

وی تصریح کرد: مومیایی این گوسفند در اثر تماس با نمک، سرمای فوق‌العاده زیاد معدن، رطوبت بسیار پایین یا نبود هوا کاملاً و بی‌نقص باقی‌ مانده است.

این مسئول ادامه داد: بررسی میکروسکوپی DNA و پشم‌های روی این بافت نشان داد که چند سالی از عمر گوسفند سپری‌ شده و با استفاده از تجزیه‌ و تحلیل ژنومی جمعیت، طبقه‌بندی این گوسفند با نژادهای مدرن آسیای جنوب‌غربی را پیدا کردند که نشان‌دهنده تداوم نسل این گوسفند در ایران است. نتایج نشان داد که بافت کاملاً نرم بوده و هنوز به استخوان متصل است و تأثیر نمک در میکروارگانیسم‌های موجود در پوست گوسفند دیده می‌شود.

ارجمند اظهار کرد: تیمی از متخصصان ژنتیک و باستان‌شناسی، ژنوم را از یک‌ تکه از ساق پای گوسفند برداشت کردند و فیبرهای مو را با استفاده از میکروسکوپ الکترونی و میکروسکوپ‌های نوری در موسسه باستان‌شناسی وین و موسسه باستان‌شناسی اتریش مورد بررسی و آزمایش قرار دادند.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان بیان کرد: در حالی‌ که DNA مردان نمکی کشف‌ شده تا به امروز معمولاً آسیب‌دیده و تکه‌تکه شده و مطالعه آن‌ها دشوار است اما DNA مومیایی گوسفند بسیار خوب حفظ‌ شده و غربالگری اولیه DNA نشان داد که DNA مومیایی مرد نمکی شماره ۲ و DNA مومیایی گوسفند نسبتاً نزدیک به هم نشان داده‌ شده‌اند. تصاویر تولید شده با نور منعکس‌ شده و میکروسکوپ نوری، لایه چربی بین دانه و کوریوم در پوست نشان داد که این یک گوسفند خانگی بوده و در روستای چهرآباد بزرگ‌ شده است.

ارجمند تاکید کرد: این حفظ شدن DNA همراه با نمایه متاژنومیکس منحصر به‌ فرد آن، نشان می‌دهد که چگونه محیط مساعد می‌تواند از زوال و از بین رفتن DNA و بافت جلوگیری کند.

این مسئول یادآور شد: متخصصان ژنتیک و باستان‌شناسی از ایرلند، فرانسه، آلمان، اتریش و ایران با مطالعه ژن‌های مرتبط در پشم و چربی دم گوسفند مومیایی متوجه شدند که این گوسفند دارای ژن مرتبط با نژاد گوسفندان دم‌ چربی پوشیده از پشم است که امروزه نیز در ایران دیده می‌شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان گفت: نتایج این بررسی رشد و نمو گوسفندان در دوره ساسانیان در ایران، نژاد و روش‌های پرورشی دام را با استفاده از فن‌آوری‌های جدید نشان می‌­دهد و اینکه حیوان مومیایی‌ شده از نظر ژنتیکی شبیه نژادهای مدرن گوسفندان منطقه است.

معدن تاریخی نمک چهرآباد زنجان به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مقادیر قابل‌ توجهی از مواد ارگانیک، ابزارهای معدن‌کاوی و نیز مومیایی‌های طبیعی موسوم به مردان نمکی را در خود جای‌ داده است.

معدن نمک چهرآباد زنجان به شماره ۱۳۹۰۲ در فهرست آثار ملی با قدمت عصر آهن تا ساسانی به ثبت رسیده است. این معدن در ۷۰ کیلومتری شهر زنجان قرار دارد. اولین انسان نمکی در سال ۱۳۷۲ در این معدن کشف شد که قدمت آن با استفاده از فناوری کربن – ۱۴ حدود ۱۷۰۰ سال تخمین زده‌ شده است.

منبع:ایسنا